 |
De 21ste Makkumer Wikekalinder lag klaar voor druk toen duidelijk werd dat het Hare Majesteit behaagde Makkum met een bezoek te vereren. Een mooi moment om de organiserende Koninginne-vereniging Makkum met wat extra prentjes uit het archief te eren. De (ver)late uitgave werd enigszins goedgemaakt door alvast de maand januari voor het volgend jaar toe te voegen. AM 1020: staat voor het fotonummer in het Ald Makkumarchief |
|
Wike 1-2008 |
|
|
 De bekendmaking van het bezoek van de Koningin aan Makkum zorgt dit jaar voor de nodige beroering. In deze kalender aandacht aan de Koninginnedagvieringen in de Vlecke. In de aanloop en tijdens de festiviteiten zal zonder twijfel de Waag in beeld komen. Terecht, het is tenslotte een van de mooiste gebouwen. Links een opname uit 1923 toen de Coöperatieve Electrische Centrale het gebouw nog gebruikte voor de opwekking van stroom. Het resultaat was een een fraai verlichtte ’W’ en de klokketoren volop in het licht met rondom vlaggenstokken, waarop overdag de driekleur wapperde. De andere opname is van de Kerstmarkt 2007. Op de zeilen van de in de Rige gelegen zeetjalk ”Albatros” projecteerde Ald Makkum historische plaatjes. Al sinds geruime tijd werken de spots die de klokketoren in het licht zetten niet meer en daarom hadden de Makkumer padvinders de toren in het licht gezet en ook, het was bijna Kerst, een grote kerstboom opgetuigd. Lang heeft men er niet van kunnen genieten, dezelfde nacht werd de boom grondig, met lichtjes en al, vernield.De trieste restanten werden de volgende dag opgeruimd. Voor de liefhebber: het afgebeelde draaiorgel overleefde het slagveld! |
|
Wike 2-2008 |
 |
|
1898: Het Telegraafplein in Makkum. De inhuldiging van
prinses Wilhelmina tot Koningin dat jaar zorgde voor de oprichting van de
Koninginnevereniging Makkum. Deze pakte meteen groots uit. Het werd een
daverend feest met tweemaal een optocht door de Vlecke, waarbij tenslotte
de gehele bevolking verkleed mee liep. Middelpunt vormde de uitbeelding
van een oude Makkumer traditie, de viering van de Pinksterblom, voor deze
gelegenheid omgedoopt tot ”Oranjeblom’’ De meisjes van de naaischool in de
Waagstraat namen dit onderdeel voor hun rekening.
|
|
Wike 3-2008 |
 |
 |
Voor het waterfeest ter ere van het huwelijk van Koningin Wilhelmina op 7 februari 1901, moest het Vallaat eerst ijsvrij worden gemaakt. Dit leidde tot een verbod van burgemeester Visscher, het verwijderen van het ijs zou de zeesluis mogelijk kunnen beschadigen. De organisatie vond dat onzin en ging rustig door met de voorbereiding. Ook de door de burgemeester opgetrommelde marechassees konden niet verhinderen dat het een geslaagd feest werd. Van de uitgezaagde ijsblokken werd een erepoort gemaakt bij de sluis. AM 30105
advertentie uit LC archief |
|
Wike 4-2008 |
 |
|
31 Augustus 1899, 1901, 1903, 1904 en 1905 waarden op it Fûndnisplak ek wol 'it plein by de slús' grutte stikken opfierd. Noch twa kear de ’Oranjeblom’, ’Skieringers en fetkeapers’, ’Kening Aldgilles rjocht’ en Caspar de Robles Dykrjocht’. Yn 1906 wier der gjin stik want doe wie de kas leech en de Keninginneferening woe der sels mei ophâlde. Sa fier kaam it net en yn 1907 waard foar de earste kear it spektakelstik ’Oanfal op ’e Koarnwerter Toer’ spile. Dizze kear op it Fintsje, it sportfjild doetiids yn Makkum. AM 30106 |
|
Wike 5-2008 |
 |
| It stik 'De oanfal op de Koarnwerter Toer' waard skriuwn troch notaris Sjirk v.d. Burg. It wie basearre op in fyt út de striid túsken de Fetkeapers en de Skieringers. Op 4 aug. 1496 teagen de Fetkeapers mei help fan in kliber Grinzers nei de stins fan de Jonge Edo by Hiddum, ûnder Koarnwert. Edo wie net thús, mar syn folk waard deaslein en it hûs rekke plat mei de grûn. Edo makke doe de âld-toer fan Koarnwert sterk as in stins en fan dêr út gie er te ruten en roven by al wat Fetkeaper wie. Mei gauwens kamen doe Jouw Jongema fan Boalsert en Tsjerk Walta fan Tsjerkwert mei Boalserters en Warkumers machtich op. Kear op kear foelen hja de toer oan, immer omme neat. Op 'e lêst besochten se it mei riek en fjûr. It wie hast slagge. Mar doe kaam Edo syn maat, Sjoerd Beyma fan Penjum mei in 140 man hynstefolk opdaagjen. 30 Man fan Jongema syn folk rekke om hals en fjirtich waarden oppakt, de oaren sochten in goed hinnekommen. AM 2149 |
|
Wike 6-2008 |
|
|
 |
|
In 1924, werd de aanval op de Cornwerder toren, wegens groot succes, voor de zoveelste keer opgevoerd. Dit keer gebeurde wat steeds werd gevreesd. De aanval met brandend materiaal was zo realistisch dat de toren echt vlam vatte. Rechts voor de beschadigde toren het bestuur van de Koninginnevereniging: v.l.n.r. Sietse Visser, Tjeerd Rinia, Jelle van Popta, Romke de Boer en Dirk Kuipers. AM 6536 (rechts) en 1605 |
|
Wike 7-2008 |
 |
|
Meteen vanaf het begin voegde smid Lutgendorff een eigen geluid toe aan de feestvieringen op Koninginnedag. In de smederij aan het Plein werd de ’Koninklijke Knal’ ontwikkeld. Generatie op generatie is het extreem geheime procedé doorgegeven. Op de foto uit 1995 toont nazaat Tjeerd Lutgendorff (links) het blikje Buisman waarvan een theelepeltje toegevoegd dient te worden aan het zwarte kruitmelange om tot een smaakvolle, krachtige explosie te komen. Voordeel is dat het geschut niet groot hoeft te zijn. Rechts het Grote Kanon, veiligheidshalve gericht op de Noordwaard, daar valt tenslotte geen schade te verwachten. In het midden prepareert broer Marius zijn vuurloop terwijl links Jan Lutgendorff, het gevaar kennende, zijn schrijfhand veilig steld. (zie ook volgende week)
AM 16222 (boven) en 4418 |
 |
|
Wike 8-2008 |
De allereerste foto van het afvuren van de kanonnen werd genomen op de vroege ochtend van Koninginnedag 1899. Het was meteen de, voorlopig laatste, opname van de verdienstelijke amateurfotograaf Van der W. Zijn buurman, smid Lutgendorff, gaf zich echter niet zo snel gewonnen en experimenteerde nadien vrolijk verder. Uit veiligheids-overweging niet meer op het Telegraafplein, maar aan de achterzijde van de smederij (rechts). Van de eens zo druk bevolkte Anna Kramersrige, Smidsrige en Bruidstraat bleef weinig over. Eigenlijk was dat zo gering, dat heden ten dage nog slechts de namen resteren. AM 19424 (boven) en 4419 |
 |
|
Wike 9-2008 |
 |
Tijdens de optocht van 1965 stalen deze jonge bewoners van de Bleekstraat de show met hun uitbeelding van de destijds populaire TV-serie The Beverly Hill-Billies. De familie vond bij toeval olie. Rijk geworden vertrok men naar het mondaine Beverly Hills. Achter het stuur ’zoon’ Anne ’Jethro’ Zwart, daarnaast pa Meindert ’Jed Clampett’ van der Weerd. De dames zijn van links naar rechts Ellie van der Weerd in de glansrol van ’Granny Daisy Moses’ en Pietsje Kooistra als dochter ’Elly May’. |
|
|
|
|
Wike 10-2008 |
|
|
 |
|
Beelden uit verschillende optochten door de jaren heen. Links Jettie Hogeboom en Marie Hainje. De foto is genomen in de Buren. Rechts de tweeling Rommy en Akkie van Dijk met in de wagen hun jongere zusje Joke. Met nog een groep andere kinderen beelden zij de vier jaargetijden uit. U begrijpt; dit was natuurlijk de lente! De foto is gemaakt in de Lieuwkemastraat, waar men toen nog vrij zicht op Engwier had. AM 9547 (rechts) en 9936 |
| Wike 11-2008 |
 |
| De spraakmakende stukken waarmee Makkum tot in de verre omgeving grote faam verwierf, lagen midden vorige eeuw, al weer ver in het verleden. Dit veranderde bij de komst van Johannes Tromp als voorzitter van de Koninginnevereniging. De geboren organisator, kende de voorgeschiedens. Slim schakelde hij de buurtverenigingen in en had zo de beschikking over een groot arsenaal vrijwilligers. Op de foto Tromp als konvooileider bij de binnenkomst in Makkum van de stoet authentieke legervoertuigen van de vereniging ’Keep them Rolling’ in 1985. AM 5701 |
|
Wike 12-2008 |
 |
 |
De perfect georganiseerde autocrosses zorgden in de jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw voor het nodige spektakel en soms tienduizenden toeschouwers. Wie wilde hier niet aan meedoen? Het leverde dus de nodige Makkumer coureurs op. De eerste plaatsgenoot die de Koninginnecross op zijn naam schreef was Douwe van der Wal, inderdaad, van de melkboer. Nadien volgden vele locale racers zijn voorbeeld. Op de inzet ondoet Willem Miedema (77) zich van een hinderlijke bumperklever.
AM 11527 (boven) en 14452
|
|
Wike 13-2008 |
 |
|
Onder de duizenden bezoekers die de jaarlijkse autocross op Koninginnedag bezochten bevonden zich uiteraard de nodige plaatsgenoten. Daarom hier de ultieme groepsfoto. De lezer begrijpt dat voor alle namen hier echt geen plaats is. Wie overigens een poging wil wagen? AM 14449 |
|
Wike 14-2008 |
 |
|
De troonsbestijging van Beatrix betekende het einde van het jaarlijkse defilé van burgers langs het bordes van paleis Soestdijk. Voordat de Koningin naar het volk kwam, greep Makkum met beide handen de kans. Die kreeg het op Koninginnedag 1961. Dit keer waren de plaatsen uitgenodigd langs de voormalige Zuiderzee. De visserij bloeide volop dus de keuze was snel gemaakt. Het werd een miniatuurkotter WON 10. Op de foto de Makkumer delegatie. In het midden v.l.n.r. o.m. Haiko Bootsma, Siebe Poepjes en Tjerk van Malsen. Natuurlijk liepen er ook een aantal verklede vissers mee. Zo herkenen wij aan het hoofd van de stoet hoofdmeester De Weerd van de OLS en daarachter de eerdere kastelein van De Prins. AM 2828 |
|
Wike 15-2008 |
 |
|
Koninginnedag 1961. Namens de Makkumer delegatie bieden v.l.n.r. Haiko Bootsma en Abe v.d.Bijl Koningin Juliana een Makkumer aardewerk-visschaal aan, uiteraard gevuld met gerookte paling. Bescheiden opgesteld achter beide heren de burgemeester van Wonseradeel: Atze Oosterhof. We hebben nu eindelijk van Rijkswege offciële toestemming om te verklappen wat de Koningin destijds vroeg aan Bootsma..: ”Hoe giet ’t mei Sietske?”. De meegesleepte WON 10, of zoals TV-verslaggever Dick Passchier uitriep: ”Daar komt de Wonioo!”, kwam later op de palingkaar van Van den Berg midden in het Vallaat te liggen. AM 1571 (boven) en 27620 |
 |
|
Wike 16-2008 |
19 April 1958 ging de ”Geestdam”, bouwnummer 226 van scheepswerf C. Amels en Zn. te water. Een fruitschip voor rederij Van Geest uit ’s Gravenzande. De broers John en Leonard van Geest begonnen in 1935 met de verkoop van bloembollen en 5 jaar later met verse producten uit het Westland. Na de 2e wereldoorlog, startte Van Geest met een regelmatige dienst vanuit de haven van Maassluis naar Boston in Engeland. Aanvankelijk met gecharterde coasters, later met eigen schepen. Vanaf 1953 begon de firma ook met de handel in bananen van de Windward Islands en zette deze af in Engeland. Aanvankelijk deden ze alleen de in- en verkoop. Vanaf 1957 startten ze een eigen transatlantische transportdienst tussen West Indië en Europa. In 1960, kwamen de eerste eigen transatlantische koelschepen in de vaart. Daar onder de, ook in Makkum gebouwde, ”Geestland” en haar bij N.V. Scheepswerf v/h De Groot & van Vliet gebouwde zusterschip ”Geeststar”.
AM 512 (boven) en 3574 (rechts) |
|
|
Wike 17-2008 |
 |
 |
De Koninklijke Vlecke Makkum mag dan bekend zijn om haar uitbundige feesten, in het iets ten noorden gelegen Cornwerd kan men er ook iets van. Tijdens het feest van 1953 bestuurde Haye Tjeerdema de praalwagen van het buurtschap Sotterum met daarop het jeugdige muziekcorps Excelsior. Op de inzet de leden van dit gezelschap: v.l.n.r. Haye E. Tjeerdema, Rommert Tjeerdema, Rommy Tjeerdema, Bauke Weerstra, Geertje Weerstra, Ruurd Tjeerdema, Sijbren Weerstra, Johan Weerstra en het vaandel wordt vastgehouden door Doekle Marten Yntema. Naar verluidt zijn de repetities in volle gang voor het reuniëconcert deze week. Dinsdag 13 mei bestaat de kaatsvereninging ”Meiinoar Ien” 50 jaar en dat wordt uiteraard in stijl gevierd. AM 30875 (boven) en 30874 |
|
Wike 18-2008 |
|
|
Koninginnedag in de zestiger jaren van de vorige eeuw. Geen autocross, schapendrijven of beachvolleybal. Het Plein was het strijdperk voor behendigheidsspelen, zoals zaklopen en natuurlijk het immens populaire kruiwagenracen. Op de voorgrond Willem (van Feike) de Boer. De namen van de tegenstander en de lieftallige jongedames zijn ons helaas onbekend. Enkele decennia later probeerde de Koninginnevereniging met een zogenaamde beddenrace dit onderdeel te laten herleven. Helaas de vierwielige ledikanten haalden het niet bij een degelijke houten kruiwagen met luchtband.
AM 20760 AM 20758 (rechtsboven) en 20757 |
|
Wike 19-2008 |
 |
|
Koninginnedag september 1945. Voorbereidingen voor de optocht bij de ‘blikken’ loods van Lutgendorff aan de Slotmakersstraat. Soldaten v.l.n.r.: Douwe Amels, Arend de Haan (hij sneuvelde in Indië), Piet Kuipers, Hielke Hoekema, Keimpe de Jong, Willem v.d. Hoop, Feije Alkema, Joes Wijnia. Voor: Jelle de Vries, Appie v.d. Hoop en Henk Alkema. Zij waren vrijwilligers in het Friese Bataljon dat later naar Indonesië zou vertrekken. Sjerp Hoekema, niet op de foto, hoorde hier ook bij. Rechts Trijn Lutgendorff, Tjitske de Boer (later getrouwd met Jan Bruinsma). AM 1615 |
|
Wike 20-2008 |
 |
|
Sluisingang en palenscherm omstreeks 1900. Een buitenhaven kreeg Makkum pas na de aanleg van de Afsluitdijk. De skyline wordt beheerst door de industriemolens langs de Kleine Zijlroede. Zichtbaar v.l.n.r. de ’eerste’ houtmolen, de oliemolen en tweede houtmolen. De huizen aan de Zuiderzeedijk (huidige Workumerdijk) v.a. links: de hoofdwacht, daar tegen aan woonde de sluiswachter,, dan de woning van timmerman Louw Yedes Bergsma, zijn timmerwerkplaats en dan een zeilmakerij. De lagere daken zijn van de scheepswerf van Zwolsman. De masten midden behoren bij schepen die op of bij de werf liggen. Dan het ’hikkehúske’, en we blijven het zeggen: dat had nooit gesloopt mogen worden! AM 30109 |
|
Wike 21-2008 |
 |
|
Op 20 mei 1977 vind in Zaal Adema een speciale gebeurtenis plaats. Mevr. Hitje Feenstra-Kunst wordt gehuldigd als het 10.000ste rechtstreekse lid van het nieuwe CDA. In dit Christen Democratisch Appél beloven de politieke partijen ARP, KVP en CHU voortaan samen te werken. De grote stimulator van de nieuwe partij op christelijke grondslag was Piet Steenkamp. Van links naar rechts: Jan Bergsma uit Makkum (afdelingsvoorzitter), Mr. J.L. Janssen van Raaij ( Propagandacommissie), Piet Steenkamp, Hitje Feenstra-Kunst en burgemeester Pieter Tjeerdema van Wonseradeel. AM 17705 |
|
Wike 22-2008 |
 |
|
De ’Ouden van dagen’ reiskes wiene prachtige útstapkes foar de ‘Jeugd fan froeger’ sa as men dat neamde. Faaks gie men nei Schiphol. Fan links nei rjochts: Wessel de Vries, Schelte de Jong, frou de Jong, v.d. Linde, van Baden, de Boer, helfrich, Postma, Bruinsma, Miedema, v.d. Laan, Freerk v.d.Veen, frou Hogeboom, v.d. Wal, Arend v.d. Wal, Sijke v.d. Weerdt-Zaagemans, Jacob v.d. Veen, Sjoerd Rinia, Rients Dijkstra, ?, frou Dijkstra, ?, frou Faber, Douwe Reitsma, frou Reitsma, Buma, frou Bijlsma, Hidde Lemstra, Bertus Postma, frou v.d. Veen, Postma, Attema, Douwe de Vries, frou Kalverboer, Kuipers, Bergsma, Jan Salverda, frou Visser, styfmem fan Eusie (Piet Reitsma), frou Bruinsma, Willem Tigchelaar. Foaroan: frou de Boer, Klaasje van Dijk, Aaltje Tolsma, Sjoerd de Boer, Greta Bergsma, Joukje Ypma, Bergsma en frou Bergsma. AM 28141 |
|
Wike 23-2008 |
|
|
AM 9171 (rechts) 11814 |
 |
In 1974 werd in Makkum de Franse TV-film ‘’Maigret en Hollande” opgenomen. De absolute hoofdrol kreeg Fimme Bootsma (inzet). maar er bleken meer geboren acteurs in Makkum rond te lopen. Bij de leugenbolle een deel van de cast. Zittend v.l.n.r. Tjerk van Malsen, Thomas van Malsen, Klaas Poepjes, Theun Koornstra en Jan van der Linde. Staand: Jan van Malsen en de gebroeders Pieter en Jelle Poepjes (van de Zwagabuurt) beter bekend als de ’Kaatjes’.
AM 9772 |
|
Wike 24-2008 |
 |
|
Lange tijd werden er twee Koninginnefeesten per jaar gevierd. Dat klinkt misschien vreemd maar was een uitvloeisel van de statuten van de Koninginnevereniging Makkum. Een van de artikelen omschreef namelijk dat men geen kinderfeesten organiseerde. Daarop werd de Koninginnevereniging ”De Jeugd” opgericht. Daags voor Koninginnedag hielden die hun feestdag voor de schoolkinderen. Op de foto de jeugdoptocht door de Buren omstreeks 1925. Het water op de voorgrond heette officieel de ”Laansvaart’’, maar na de bouw van de doktersvilla ”Statum”, werd dat al snel de ”Doktersfeart”. AM 3669 |
|
Wike 25-2008 |
 |
|
De Buren na de demping van de ”Doktersfeart” in 1939. Links met luifel de bakkerij van Durk Dijkstra, dan volgen enkele woningen die iets teruggetrokken uit de rooilijn staan. Daarna de, laatste ook nu nog bestaande, ’stadsboerderij’ van de familie Attema en de Gereformeerde kerk. Gebouwd in 1888-1889 naar een ontwerp van befaamde bouwmeester Tjeerd Kuipers. Ook hier stond voorheen een boerderij, in eigendom van de familie Zwaga. Bij de nieuwbouw was een hoge kerktoren gepland maar door gebrek aan financiën werd hier van afgezien. Uiteindelijk bepaalde datzelfde geldgebrek ook het einde van het gebouw in 1964. Men wilde een ruimere nieuwe kerk bouwen maar kon de grondaankoop in het Makkumer uitbreidingsplan niet betalen. Dus volgde sloop en efficiënter nieuwbouw op dezelfde locatie. AM 11934 |
|
Wike 26-2008 |
 |
|
Makkum had het Venetië van het noorden kunnen zijn, maar dan had men al de oude waterlopen niet moeten dempen, zoals hier de Rige. Links zien we de Vleeschmarkt, rechts de Appelmarkt. Tegenwoordig heet het geheel Markt, met links en rechts parkeervakken waartussen ’knusse’ terrasjes. Ach, het is maar net waar men van houdt. Dir deel van De Rige werd evenals de Bleeksrige in 1903 gedempt. AM 697 |
|
Wike 27-2008 |
 |
 |
Gerrit Kingma (1884-1976) begon zijn carriëre als olieslager op de familiemolen. Later was hij kassier en procuratiehouder van Kingma’s Bank. Rond 1903 kwam hij in het bezit van een fotocamera en maakte een aantal fraaie opnames van zijn woonplaats. Enkele daarvan kwamen in de handel als ansichtkaart. Zo ook deze van de Krommesloot. Genomen vanaf het houtstek. De doorvaarbreedte van houten ’Kettingbrug’ werd in 1911 aangepast. In 1930 werd hij vervangen door een basculebrug geschikt voor autoverkeer naar de aan de Groote Zijlroede gelegen fabrieken. Daarvoor diende eerst wel het hoge huis, rechts meteen achter de brug gesloopt te worden.
AM 2748 |
|
Wike 28-2008 |
 |
| 1955: Jierfergadering fan de keatsferiening Makkum op ’e boppeseal fan Hotel De Prins. Sa as it heart wiksele men om it jier fan lokaasje. Fan links nei rjochts: J.P. Hainje, Klaske Visser-v.d. Veen, Douwe Visser, Thijs Ozinga, Janke Ozinga-Visser, Wilem Tigchelaar en Afke Tigchelaar-Deinum. Op dizze fergadering skonk slagter ’Lytse’ Douwe Bijlsma it nije findel. Dêrop sei Jan Tichelaar sr.: ”Dan krije jim fan my in nije passende stok derby”. Op ’e sociëteit hie Douwe tenei in kollega: ’Jan Stok’. AM 22522 |
|
Wike 29-2008 |
 |
 |
 |
Einde finale eerste klaspartij op oude kaatsveld aan de Laan. Winnaar werd (voor het eerst in eigen dorp) Rinnie Kuiper met Dirk Talsma (die als beste kaatser werd uitgeroepen) en Sikke Sikkema. Verliezend finalist Hotze Schuil (met Evert Heeg, Oosterlittens en F. de Vries, Franeker) feliciteerd Rinnie Kuiper. Bij de telegraaf o.a. Jan Stienstra.
AM 27650 (boven) 27651 en 27645
|
|
Wike 30-2008 |
 |
1983: 25 Jier lyn wûn it partoer fan Johannes Brandsma,
Cathrinus van Seyst en Henk Leeuwen de 1ste klaspartij fan ’e Makkumer
Merke. De oanmerkers yn ’e finale wiene Andries Smink en Patrick
Adema.
AM 15787 en 15788 (boven)
|
|
Wike 31-2008 |
|
Dit jaar terecht geen Visserijdagen na de schandalige schending van de internationale betrekkingen in 2007. Terwijl de organisatie alle binnenkomende vaartuigen begroette met onschuldige carbid-schoten, vuurde een toevallig passerende Russiche oorlogsbodem met scherp terug. De net opgepimpte kathedraal van Koninklijke De Vries smeulde nog dagenlang na... |
|
|
Wike 32-2008 |
 |
|
Wat wel doorgaat is natuurlijk Leugenbollepop. De voorbereiding voor de 19e editie worden met zoveel geheimzinnigheid omgeven dat we enkel kunnen melden dat het evenement op een vrijdagavond in augustus zal plaats vinden. Vermoedelijk op het Plein. |
|
Wike 33-2008 |
 |
|
Groep dames uit Makkum. AM 26815 |
|
Wike 34-2008 |
|
Yn 1933 kaam Jan J. Visser fan út de Lemmer nei Makkum. Syn
houten fiskersskou LE 47, boud yn 1924, mei de moaie namme: 'it is mei
sizzen net te dwaen' krige doe it nije nûmer: WON 8. It wie in skipke fan
8,45 m lang mei in breedte fan 2,94 m. Doe't Visser fuortdaliks ek in nije
wenning sette liet, njonken de Leugenbolle, krige hy yn Makkum al ryklik
gau de bynamme:' Jan mei de sinten'. Men siet midden yn 'e krisistiid en
der waard sa goed as neat nijboud. Sjoen it gaadlike plakje neamden Jan en
Akke Visser de nije wente tapaslik 'it Sinnehoekje'. |
Twa kear de WON 8 yn 'e Makkumer haven.
AM 12711 (rechts) en 13715
|
|
Wike 35-2008 |
 |
|
1935. De fiskerij op de ferneamde hjerring út de Sudersee duorre fan febrewaris oant april. Makkum hie noch gjin fiskôfslach, sels gjin eigen haven, dat de fangsten moasten binnen de slús oan 'e wâl brocht wurde. Op 'e kant stiet Akke Visser (mei skelk). Yn it boatsje op 'e foargrûn: Janus Koornstra, Jacob v.d. Weerdt en mei mûtse Rinze Koornstra. Mei skipperspet en eintsje sigaar yn 'e holle: Jan Visser. It skip derfoar is de aak LE 64. Oan board skipper Jannus Coehoorn en syn beide soannen Jan en Wiep. Der wer foar leit de kotter WON 28, mei de namme "Jelle 1" fan Jan A. Koornstra en Klaas J. Koornstra. AM 13732 |
|
Wike 36-2008 |
|
|
 Yn 1949 liet Jan Visser by Amels in nije kotter bouwe. It waard de WON 8 ”Jannie”. ôfm. 12,40 x 3,50 x 1,25. Yn 1958 waard J. Schuurman út Vollehove (VN 11) de eigner en dy ferkoft it skip yn 1962 foar rekreaasje nei Haarlem. AM 13713 (links) en 13712 |
|
Rechts foto út 2007: De WON 8 hjit no: ”Schuymsnor” en is eigendom fan de famylje Verwey-Flick. ’Bolle’ Verwey is de soan fan de 'Bulle' Verwey, oprjochter fan de ferneamde piratesender Veronica.
AM 29994 |
 |
|
Wike 37-2008 |
 |
|
De invloed van de Makkumer Wikekalinder is alom bekend. Na
de aandacht, in de vorige editie, voor het roemruchtig Makkum 4 (vier) dat
decennia lang de voetbalvelden in positieve zin beheerste, kon het
natuurlijk niet uitblijven... Er moest wel een nieuw vierde elftal komen!
Voor het stulpje van de hoofdsponsor staan hier v.l.n.r. Ype Smink, Bram
Dijkstra, Jacob v.d. Weerdt, Jan Hiddema, Harry v.d. Weerdt, Michael van
Schaick, Willem ”Skuorpapier’’ uit Wons, Martin Onrust, Anne de Boer, Yde
Klaas Dijkstra en Peter Rinia. Voorste rij: Sietse Bouma, Petca
Tassebajof, Tom Mollinga. Wilco Feenstra, Ulbe Oostenveld, Karel Roorda,
Hylke Couperus en liggend: Erik Feenstra. Rechts: Ook aankomende helden
hebben hun keerzijde. (foto: Sjoerd Gielstra) |
 |
|
Wike 38-2008 |
 |
|
Makkum kende eerder Koninklijk bezoek. Op 5 augustus 1929 bezocht Koningin Wilhelmina, vergezeld van Prinses Juliana, de Zuiderzeewerken op het Kornwerderzand en Breezanddijk. Op de terugweg trok de koninklijke stoet per auto door Makkum. De Koningin werd toegezongen door de langs de route opgestelde schoolkinderen en enige meisjes mochten een ’bloembouquet’ aanbieden. Prins Bernard bezocht in de mobilsatieperiode Makkum en het jacht de ”Piet Hein”, met aan boord leden van de Koninklijke familie deed meerdere malen de haven aan. AM 25133 |
|
Wike 39-2008 |
 |
 |
Slotmakersstraat 42 -40. In de rechterhelft van de dubbele woning dreef wed. Sjoukje Broersma haar winkeltje. In het najaar van 1961 werd de houten schuur gesloopt en bij de woning getrokken om meer woonruimte te creëren. Het resultaat is te zien op de inzet uit 1974. De andere helft werd bewoond door visserman Pieter Wouda van de WON 21.
AM 30591 (boven) en 12277
|
|
Wike 40-2008 |
 |
1943: De gebroeders Poepjes bezig met het herstellen van de netten bij de Hoofdwacht. Van links naar rechts: Pieter, Siebe en Jurjen. AM 7709 |
 |
De kotter WON 47 ”Lauwerszee” waarmee de gebroeders in de oorlogsperiode vistten. Op de boeg was de Nederlandse driekleur geschilderd om zowel Duitse- als geallieerde jachtvliegers duidelijk te maken dat men niet met een militair vaartuig te maken had.
AM 5419 |
|
Wike 41-2008 |
|
De Bootsma’s op de viskotterWON 33 ”Elisabeth”. Op de voorgrond Jan en Haiko. Achter Klaas en Pieter en staand Fimme van Jan Bootsma.
|
 |
 |
Links een unieke opname van dit vissersvaartuig, genomen op 2e Pinksterdag 1942 in de sluis van Kornwerderzand. De geschilderde driekleur op de schepen, met in grote letters de naam van de schipper werd in 1943 verplicht. AM 13109 |
|
Wike 42-2008 |
 |
Het tweede album van de Makkumer strip(sport)held Hotze
Klots ”de Opdracht fan Thialf” verscheen in november 2007. Ruim twee jaar
na het eerste deel ”De goudene keatswant”. In de tussentijd stond Hotze
niet stil. Hij was al eens deelnemer aan de wereldkampioenschappen kaatsen
in Columbia. Het afbericht, kreeg onze held net iets te laat van Theunis,
herstel, de Kaatsbond. |
|
Wike 43-2008 |
 |
|
Eind 19e eeuw liet notaris Ledeboer op de hoek van de Laan en de Buren de ’Villa Statum’ bouwen. De prominente plaats van het monumentale gebouw bepaalde lange tijd de eerste aanblik van Makkum. De dramatische 7e april 1945, waarbij de bezetter 6 jonge verzetsmensen executeerde bezegelde ook het lot van de dokterswoning. Na de vergeefse zoektocht naar dokter Bogtstra (rechts met zijn echtgenote) staken de Duitsers het huis in brand. In 1947 liet Bogtstra de huidige ’Villa Statum’ bouwen naar een ontwerp van de Bolswarder architect Ruurd Jorritsma.
AM 901 (boven) en 13047 |
 |
|
Wike 44-2008 |
 |
|
Omstreeks 1965 maakte Willem de Boer vanaf de achterzijde van de ouderlijke woning aan de Kerkstraat deze foto. We zien de restanten van de oude Christelijke Lagere School aan de Slotmakersstraat nadat een felle brand het gebouw grotendeels in de as had gelegd. De oude school was toen door een aantal visserijbedrijven in gebruik als nettenopslag en werkplaats. De toren in het midden van de foto is een verhaal apart. Geplaatst in 1953 was de officiële functie: Uitkijkpost t.b.v. de Luchtmachtdienst. Het was midden in de ’koude oorlog’. De dienstdoende Luchtwachters kregen opdracht vijandelijke vliegtuigen te identificeren en daarna, aantal en vliegrichting onmiddellijk door te geven aan de dichtstbijzijnde vliegbasis. AM 27636 |
|
Wike 45-2008 |
 |
|
De ’Vrouwenvereniging’ op reiske. Wy witte net alle foarnammen: Wa helpt ús fierder? Boppeste rige fan links nei rjochts: frou Hein Kuiper, Trijntje Oosterhaven-Hofstra, Martha Amels, His Werkhoven, Jeltje v.d. Kooi-Poog, Maaike Terpstra, Ietje Elzinga-Kleiterp, Zwaantje v.d. Gaast-Trinks en Minke v.d. Linden. 2e rij: frou J. Kooistra (Laanzicht), frou de Boer, Setske Werkhoven, frou Terpstra (kommys), Ypkje Koornstra, Anna Zwart, frou Koops, Hil Terpstra-v. Wigheren, Hannie Jongema-Hoogeboom, Griet Attema-Tjeerdema, Anne Miedema-Kunst, Anke Bosma en frou B. Hoekstra (út de Mar). 3e rij: Fietje v.d. Zee, Marie Visser, Griet Kunst, Tjaltje v.d. Kooi, Sietske Bootsma-Kooistra, Rommie Tjeerdema-Kunst, Trees de Vries-v.d. Linde, Anne Kooistra, Tine van Malsen en frou Schaaf. Foaroan: Ieke Kooistra, Trijntje Attema-Dijkstra, Klaske Pieters, Gerrie de Witte-Blanksma, ? (moglik in gast?) en frou Sies Jorritsma. AM 30515 |
|
Wike 46-2008 |
 |
|
De ”Sânkop” begin jaren 60 van de vorige eeuw. Het was nog een kale bedoening. Rechts het Badhuis gebouwd in 1957 en in 1959 van een rieten kap voorzien. In 1960 liet de NV Holle Poarte (in oprichting) van de gebroeders Lammertsma uit Bolsward het hotel-restaurant ”De Vigilante” bouwen (midden). Het zelfde jaar kwamen daar 30 recreatiebungalows bij. Architect was Jelle Grunstra uit Bolsward. Aannemer Bleeker uit Parrega kreeg de bouwopdracht voor f. 80.000,- voor de Vigilante en f. 105.000,- voor de vakantiehuisjes. AM 27598 |
|
Wike 47-2008 |
 |
|
RK School: Vooraan v.l.n.r.: Lolke Siemonsma, Piet Polder, Siebren Rolsma. 2e rij: Marie Siemonsma, Ibeltje Rinia, ? Kramer. 3e rij: Siene Postma, IJnze Rinia, ? Rolsma, Pietje Rinia, Siene Rinia, ? Kramer, onbekend, Jan fan Liske Rinia. 4e rij meester Claassen, Anneke Rinia, Pietje Siemonsma, ? Kramer, Hiemstra, Hille Siemonsma, Wiebren Rinia, Johannes Rinia. 5e rij ? Hiemstra, Ellie Rinia, Boukje Postma, Griet Popma, Siep Rolsma, Aukje Kuipers en juffrouw v.d. Meulen. AM 12096 |
|
Wike 48-2008 |
 |
|
Bondsreisje naar Schiphol. Op de vliegtuigtrap van de Dakota DC3: Rudie Postma en Oane de Lange. Johan v.d. Veen en Griet Bakker-Faber. Pieter en Mientje Blom-v.d. Veen en Maaike Bakker. Staand vooraan v.l.n.r.: Kee v.d. Veen, Sjoerd Krooyenga, Wilhemina (Mina) v.d. Veen, Douwe Bakker, ? Horjus, Gerrit Bakker, Griet Bakker, ?, Aant Bakker, Geertje v.d. Veen-de Jong, Johannes v.d. Veen, Aaltje Jorritsma, Auke Jorritsma en helemaal rechts met tas: Evertje Visser. Gehurkt: vr. Krooyenga (van Sjoerd), Sybolt v.d. Veen, Jan Blom, Bouke ?, Sjoerd Salverda, Kees Bakker en Arjen Visser. AM 28140 |
|
Wike 49-2008 |
 |
IJs- en weder dienende heeft de Sint enige weken geleden weer voet aan
land gezet. Bladerend door zijn fotoboek zien we meteen dat de vaartuigen
van de Goedheiligman aan sleet onderhevig zijn. Zoals de ontvangende
burgemeesters elkaar vervangen, zo regelmatig wordt er van stoomboot
gewisseld. Hetzelfde geldt voor zijn paard. Iedereen weet dat Klaas’
eerste edele viervoeter destijds niet automatisch mee heilig verklaard is.
Maar. ...er is toch nog wel ergens een schimmel te vinden voor de vitale
grijsaard?. AM 4939, 4940 (linksonder) en 25320 |
 |
 |
|
Wike 50-2008 |
 |
|
1958: Chr. school aan de Petrus Groenistraat. Aan de hand van de levensloop van de Reformator Ulrich Zwingli (1484-1531) werd de kaart van Zwitserland behandeld (zie schoolbord. De huisfotograaf kwam iets later en ook nog door de verkeerde deur, zodat de kinderen zich razendsnel om moesten draaien. Hierdoor is niet iedereen duidelijk herkenbaar. We doen toch een poging. Midden meester Popke Pruiksma, van 1931 tot 1959 in functie bij de CLS. Verder v.l.n.r.: Jan Elgersma, Jan v.d. Bijl, Ineke Wind, Jan Tjeerdema, Rommert v.d. Meer, Hilda de Boer, Hendrik v.d. Gaast en Willem Werkhoven. AM 6219 |
|
Wike 51-2008 |
 |
 |
De Turfmarkt, niet lang geleden. Het begin vanuit het centrum was door de eeuwen heen veelbelovend. Een aantal fabrikanten bouwden daar indrukwekkende woningen en tooiden het buurtje zelfs enige tijd met de naam ’Kleine Voorstraat’ in een poging zich te spiegelen aan de echte Voorstraat. Het bleef echter lange tijd de enige toegangsweg naar het achtergelegen industrieterrein waar grotendeels dezelfde heren hun fabrieken hadden. Zo bleef het altijd sukkelen met deze buurt. Tot de dag van vandaag. Terwijl dit eigenlijk de enige echte toegang tot Makkum zou moeten zijn. Want vanf de Turfmarkt ziet men Makkum op z’n mooist! AM 2202 (boven) en 11140 |
|
Wike 52-2008 |
 |
|
De Klampenbrug over de Rige met haaks daarop de Plattebrug over de Bleeksrige. In het gebouw links werd in 1644 de eerste Waag ingericht. Door de groeiende koophandel werd deze in 1698 vervangen door het huidige Waaggebouw. De woning met timmerschuur, midden op de foto, werd in 1956 gesloopt. Directeur Wiebe Amels van de scheepswerf liet een plan maken voor een nieuwe woning op deze plaats. De forse omvang en gekozen architectuur stuitten echter op bezwaren. Amels liet daarop zijn oog vallen op het terrein van ”Lieuwkemastate’’ aan de Buren. Hier kwam een voor die tijd, ruim opgezette moderne bungalow. AM 669 |
