|
Lancaster stort neer in het
IJsselmeer bij Makkum Duitsland: De Duitse Luftwaffe verzamelde ruim 500 vliegtuigen, van sterk verschillende types, op vliegvelden in Frankrijk. Hieronder ruim 440 bommenwerpers, van de types Ju 88s, Ju 188s, Doe 217s, Me 410s en Hij 177. De bommenwerpers werden ingezet voor een grootse massa aanval op Londen op 21 Januari 1944. Er was echter een groot tekort aan ervaren bommenwerper bemanning. Daarnaast hadden de bemanningen geen ervaring in het vliegen bij nacht. Daarbij kwam nog, dat de grote diversiteit in vliegtuigtypes een wel zeer verschillende prestatie neerzetten. De aanval betekende een regelrechte ramp voor de Luftwaffe. Er werden in de nacht van 21 op 22 januari 1944 slechts 282 bommen afgeworpen, waarvan slechts 32 op het doel, Londen, terechtkwamen. Het verlies aan vliegtuigen was enorm. De luchtvloot teerde
binnen enkele maanden in met 329 vliegtuigen. Engeland: De Royal Air Force kreeg de 20-ste januari de opdracht om de volgende nacht een bombardement uit te voeren op Maagdenburg in Duitsland. Alles werd in gereedheid gebracht en er werd gekozen om via noordoostelijke richting, koers te zetten naar het doelgebied. Dit, onder meer vanwege de sterke aanwezigheid van de Luftwaffe in zuidoostelijk gebied. Rond half tien 's avonds loopt de bemanning van de Lancaster, type MK II, over de baan van het militair vliegveld te Waterbeach. De stemming is bedrukt. |
|
Dit is voor de 22-jarige Leslie Millis zijn eerste vlucht als
Navigator. Hij heeft zojuist nog telefonisch contact gehad met zijn
ouders, maar er was weinig tijd en de telefoonverbinding was slecht.
Hij wordt moed ingesproken door Allan Lane, die al verschillende
vluchten achter de rug heeft. Allan is de boordschutter, getrouwd en
woont in Canada. Ze helpen elkaar het vliegtuig in. Allan neemt plaats in zijn nauwe geschutskoepel. Volgens legervoorschrift, heeft hij zich warm aangekleed. De koepel heeft veel loopgaten, het tocht er en het is bitter koud. Even na half elf stijgen de eerste vliegtuigen op. De anderen volgen en sluiten aan in de formatie. Er wordt koers gezet naar de noord kust van Nederland. Het gebulder van de motoren overstemt alles. Praten is vrijwel onmogelijk, je moet schreeuwen wil je iets duidelijk maken. De vliegtuigen klimmen tot op grote hoogte. Het is erg moeilijk
beneden iets te zien. Alle dorpen en steden zijn verduisterd. De
hemel is onbewolkt en door de ramen is een prachtige sterrenhemel
te zien. Prachtig, maar niet nu. De vlucht over de Noordzee lijkt eeuwigheden te duren. De met
bommen beladen vliegtuigen kruipen langs de hemel. Duitse jagers hebben de bommenwerpers in het vizier en zetten de achtervolging in. De logge Lancaster zwenkt uit, om het spervuur te ontwijken. Allan beantwoord het vuur, maar tevergeefs. De jagers zijn snel en wendbaar. Het is een onmogelijke strijd. Om 12 minuten over 1 's nachts stort de Lancaster DS824, van het 514-de squadron, neer in het IJsselmeer, ten noorden van Makkum. Friesland: Visser Pier van Kalsbeek is al vroeg aan de slag. Normaliter is in januari het IJsselmeer een blok ijs. Maar deze winter is erg zacht. Gister was het nog ruim 9 graden! Dat betekent dat er deze winter gewoon door gevist kan worden. Dit is erg belangrijk, omdat overal in het land schaarste is. De bezetters hebben zelfs speciale ontheffingen verleend aan mensen die voor de voedselvoorziening werken. Het is nog donker, als hij de sloep het IJsselmeer op boomt. De
lucht is wolkeloos, een maantje laat zich niet zien, maar de
30-jarige visser weet blindelings de weg op het water. Het eerste
stuk gaat licht. De zuidwesten wind duwt de sloep in de juiste
richting. Het duurt dan ook niet lang of hij heeft het eerste
park netten bereikt, ten noorden van de Kooiwaard. De vangst is niet denderend. Toch klaagt Pier niet, want hij heeft wel andere winters meegemaakt. Winters met zo veel ijs en sneeuw, dat het niet meer mogelijk was om netten en fuiken uit te zetten. Nee, deze winter is tot nog toe prima. Het begint te schemeren als hij bij de laatste boeien aankomt. De
voorlaatste boei wordt zonder problemen aan boord gebracht, maar het
lijkt wel of het net vast zit. Voorzichtig wrikt hij het net heen
en weer. Er zit beweging in, dus het kan niet vast zitten. Hij
trekt langzaam het net omhoog. Wat is dat.... er zit een laars of
zoiets in. Hij buigt voorover en bevoelt de laars. Hij laat deze
verschrikt weer los, want er zit nog een voet in. Pier gaat op knieën aan de rand van de sloep zitten en trekt aan
de laars. Langzaam aan hijst hij het lichaam van een jongen naar
boven. Met grote inspanning trekt hij het lichaam uit het water,
over de rand van de sloep waar het met een zachte plof
neervalt op de netten. Het lijk is al aangevreten en aan het
ontbinden. Pier wil er niet naar kijken, hij voelt zich niet goed
worden. In Gaast aangekomen, rent hij over de zeedijk naar zijn vader, die net achter de dijk woont. In een paar woorden legt hij uit, wat er gebeurd is. Er worden wat mannen opgetrommeld en met elkaar, worden de piloten uit de boot gehaald en neergelegd in het "lijkenhuisje" nabij de Ned. Hervormde Kerk. De Duitse autoriteiten zijn zeer snel ter plaatse. (Het is mij niet bekend wie deze heeft geïnformeerd). De lijken zijn doorzocht op papieren en andere waardevolle zaken, welke de bezetters niet hebben aangetroffen. Er wordt "Befehl" gegeven de personen naar Makkum af te voeren. Beide militairen, Leslie Noël Millis en Ernest Allan Lane, zijn begraven op de Begraafplaats van de N.H. Kerk te Makkum. |
Van de zeven bemanningsleden zijn drie nooit teruggevonden. Chapman, Wilbur Henry (26 jr.). Dawson, South Australia (laatste adres). Zoon van Samuel en Harriett Chapman. Gehuwd met Isabel Jean Chapman. Flight sergeant Royal Australian Air Force, rnr. 417157. Begraven op de hervormde begraafplaats te Hindeloopen, vak D, rij 1, nr. 1. Henshaw, D.F. Sergeant. Vermist sinds 22 januari 1944 IJsselmeer als bemanningslid van de Lancaster DS824 ‘K for Kathy’ van 514 RAF Sqdn. Keenen, James Richard. Sergeant, nr. 1570038. Vermist sinds 22 januari 1944 op het IJsselmeer als bemanningslid van de Lancaster DS824 ‘K for Kathy’ van 514 RAF Sqdn. Lane, Ernest Allan. Winnipeg, Manitoba (Can) (laatste adres). Zoon van Ernest Alfred Lane en Nellie Bark. Gehuwd met Dorothy Mary Lane. Flight sergeant (boordschutter), rnr. 932746 van RAF (V. R.) 514 Squadron. Zijn lichaam is aangespoeld bij Makkum. Begraven op de hervormde begraafplaats te Makkum, rij O, grafnr. 39. Millis, Leslie Noel (22 jr.). Teddington, Middlesex (GB) (laatste adres). Ongehuwd. Zoon van William Noel en Marjorie Ethel Millis. Flight sergeant (navigator), rnr. 1334196 van RAF (V. R.) 514 Squadron. Zijn lichaam is aangespoeld bij Makkum. Begraven op de hervormde begraafplaats te Makkum, rij O, nr. 32. Pratt, Arthur. Sergeant, nr. 914246. Vermist sinds 22 januari 1944 op het IJsselmeer als bemanningslid van de Lancaster DS824 ‘K for Karthy’ van 514 RAF Sqdn. Williams, John Kenneth. Pilot officer (piloot), rnr. 161058 van RAF (V. R.) 514 Squadron. Zijn lichaam is aangespoeld bij Stavoren. Begraven op de algemene begraafplaats te Stavoren, rij K, nr. 31. |
Bijgaande foto's (Dit zijn geen |
|||||
Histoarysk Wurkferbân Wûnseradiel |