- Website Histoarysk Wurkferbân Wűnseradiel

‘Susanna’ Polder 

Volgens een grafsteen aan de zuid-oostkant op het  kerkhof van Gaast is: 

Susanna Joh’s Polder, 
geboren 10 okt 1813 Gaast,
overleden 9 dec 1887 Makkum
 

De naam die hier wordt gebruikt, is blijkbaar haar  roepnaam en niet de naam die zij bij haar geboorte  heeft gekregen, zie  onderstaande geboorteakte.  Ook de geboortedatum en leeftijd kloppen niet  volgens de geboorteakte en de overlijdensakte. 


Geboorteakte van Sjieuwke Johannes Polder

Op heden, dertigste van de Maand September des Jaars Een Duisend Agt Honderd en Elf,

 ’s morgens Elf uuren is voor mij Baljuw van de Gemeente Wonseradeel, Departement Vriesland, waarnemende de werkzaamheden van Ambtenaar des Burgerlijken Stand gecompareerd, Johannes Johannes Polder Huisman wonende te Exmorra, vergezeld van twee getuigen zijnde de eerste Frans Reinsma, koopman oud Zeven en Vijftig jaren, de tweede Douwe Sijbrens Heijthma Huisman oud zes en dertig jaren, beide aldaar woonagtig, welke mij verklaarde dat zijn vrouw Geertje Dirks verlost is den agt en Twintigste van de Maand September des Jaars Een Duizend agt Honderd en Elf, ’s morgens twee uuren van een kind van het Vrouwelijk geslagt aan ’t welk den voornaam van Sjieuwke gegeven is.

Na den verklaring aan mij gedaan door den Comparant zijnde de vader heb ik daar van deze acte opgemaakt welke door den Comparant en de eerste getuige benevens mij is vertekend op dag en uur in ’t hoofd dezes vermeld.

Verklarende mij dezes de laatste getuige niet te kunnen schrijven.


Ondertekening door:

Johannes Johannes Polder (vader) 

F: L: Reinsma (getuige 57 jaar) 

J. Albarda (baljuw grietenij Wonseradeel) 

Verklaringen bij deze akte: 

• Huisman is hier bedoeld als ‘vrije boer’.  Oorspronkelijk ‘degene die een huis (boerderij)  exploiteert’. 

• In de Franse tijd 1795 – 1816 was er  geen Grietman in een gemeente maar een baljuw.  Een baljuw is een ambtenaar binnen het bestuur die  veelal belast was met de rechtspraak. Johannes  Albarda is geboren 26 april 1761 te Ferwerd en  overleden te Bolsward 4 april 1838. Van 1803 tot  1812 was hij eerst drost van de stad Bolsward en  de grietenij Wonseradeel en bij opvolging baljuw  van Wonseradeel en Hennaarderadeel, laatst  vrederechter van het kanton en lid van de  stedelijken raad der stad Bolsward. 


Bij Tresoar vinden we de volgende gegevens van  Susanna: 

Geboorteakte Wonseradeel, 1811
Aangiftedatum 30 september 1811, akte nr. 126
Sjieuwke Polder, dochter, geboren 28 september  1811 
Vader: Johannes Johannes Polder
Moeder: Geertje Dirks
Opm.: Familienaam moeder niet vermeld in de akte,  maar later vermeld als "Vallinga"
 

Overlijdensakte Wonseradeel, 1887
Aangiftedatum 12 december 1887, akte nr. 224
Overleden: Sieuwke Polder, op 9 december 1887,  75 jaar, vrouw Ongehuwd
 

Opmerkingen over het geschrevene op de  grafsteen:
1. Als we bij haar geboortedatum 75 jaar optellen  dan komen we uit bij 30 september 1886, dat is  haar 75ste verjaardag. Dit klopt niet met de  gegevens van de overlijdensacte van Tresoar ze is  daar op 9 december 1887 75 jaar. Dit moet dus 76  jaar zijn.
2. Haar naam wordt op verschillende manieren  weergegeven: in de geboorteakte zowel als bij  Tresoar is dit Sjieuwke; in de overlijdensacte is dit  Sieuwke en op de grafsteen is dit Susanna. We  komen verderop nog meer variaties tegen.
3. Uit de tekst op de grafsteen weten we door het  kruis en uit de overlijdensakte dat ze Rooms  Katholiek was en ongetrouwd.
4. Ook de geboorteplaats op de grafsteen is  volgens de geboorteakte niet juist. Gaast wordt  vermeld terwijl in de akte Exmorra staat.   

Invoering van de Burgerlijke Stand in 1811 

De familienaam Polder werd voor 1811 nog niet  gebezigd, maar in 1811 moest een ieder met een  familienaam zijn ingeschreven, zo ook de familie  van de in 1811 geboren Susanna.
Vader Johannes,  zoon van Johannes nam als familienaam de naam  POLDER aan.  In december 1811 liet hij deze naam  vastleggen in Tjerkwerd, zoals op bijgaande akte is  aangegeven. Voordien konden we alleen  beschikken over de ledenadministratie van de  kerken. Deze zijn bekend als de doop-, trouw- en  begrafenisboeken.

Waarom deze verandering? 
Nederland was van 1810 tot 1813 een deel van  Frankrijk en men moest zich schikken naar de  Franse wet. Napoleon had enkele jaren na de  Franse Revolutie in 1892 de burgerlijke stand  ingevoerd. Dit ter onderstreping van de scheiding  tussen kerk en staat. De wereldlijke macht had de  persoonsregistratie van de kerkelijke macht  overgenomen. Voornaam en achternaam liggen in de  geboorteakte in principe vast; de achternaam in de  spelling waarin hij van de vader is overgenomen.  Maar omstreeks 1811 was dit patriarchale systeem  in delen van het land nog niet algemeen. Het bleek  zelfs nodig om een decreet af te kondigen waarmee  de bevolking opgeroepen werd om een vaste  achternaam te laten registreren in een  naamgevingsakte. 


Naamgeving familie Polder

Voor ons Maire Gemeente van Tjerkwerd,   Canton Bolsward, Arrondissement Sneek,   Departement Vriesland,   gecompareerd zijnde Johannes Johannes  wonende te Exmorra heeft dezelve verklaard dat hij de naam van   Polder voor familie-naam,  en dat hij heeft de volgende Zoons en Dochters te weten Dirk 4  Robijn  2  en Sjouke  oud  v/d Jaar en heeft deze met ons vertekend den 20  decemb  1811.


Ondertekend door: Johannes Polder en de schout van Tjerkwerd Oneides


Overlijdensakte grootvader Durk Thomas Vallinga

In het jaar Een Duizend acht honderd zes en twintig den Elfden der maand   December des voormiddags ten half Elf Uren zijn voor ons Grietman Officier van den Burgerlijken Stand der gemeente Wonseradeel, procincie Vriesland,  gecompareerd: Fekke Huitzes Bijlsma, oud zeven en veertig jaren van beroep

bode en Hessel Oepkes Heima, oud acht en veertig jaren, arbeider, beide wonende te Gaast, welke ons verklaard hebben dat Durk Thomas Vallinga, oud zes en zeventig Jaren, Boer, geboren en wonende te Gaast zoon van Thomas   Ages en van jantje Durks, beiden overleden, gehuwd geweest met Sjoukjen    Pieters, wonende te gaast, op den Elfden der maand December des morgens ten vier uren te Gaast in het huis Letter G no. 32 is overleden en hebben de Declaranten deze acte nadat hun Dezelve was voorgelezen nevens ons onderteekend, beide als geburen                                            

 

F: H: Bijlsma                          J H S Camstra Thoe Schwartzenberg en

H O Heima                                       Hohenlanzberg


Overlijdensakte grootmoeder Sjeuwke Pieters Hogema

In het jaar Een duizend acht honderd vijfendertig, den Zeventienden der maand December des voormiddags ten elf ure, zijn voor ons Grietman officier van den Burgerlijken Stand der gemeente Wonseradeel Procincie Vriesland, gecompareerd Robijn Johannes Polder, oud zesentwintig jaren, zonder beroep en Fekke Huites Bijlsma, oud zevenenvijftig jaren, bode bij het Dijksbestuur beide wonende te Gaast. Welke ons verklaard hebben, dat Sjeuwke Pieters Hogema oud negenenzeventig jaren, boerin, geboren te Workum wonende te Gaast, dochter van Pieter Rinses en Allertje Allerts, beide overleden, zijnde weduwe van Dirk Thomas Vallinga Op den Zestienden der maand December des voormiddgs ten elf ure, te Gaast Letter G no. 32 is overleden; en hebben wij deze Acte aan de Declaranten voorgelezen, welke dezelve nog zulks met ons hebben geteekend, zijnde de eerste kleinzoon van de meede bekende van de overledene

        
R. J Polder     F.H. Bijlsma        W. van Swinderen


Overlijdensberichten grootouders Durk en Sjeuwke

Overlijdensakte Wonseradeel, 1826 (grootvader)
Aangiftedatum 11 december 1826, blad nr. 156  (suppl. nr. 1-48)
Overleden: Durk Thomas Vallinga, op 11 december  1826, 76 jaar, man Gehuwd 

Overlijdensakte Wonseradeel, 1835 (grootmoeder)
Aangiftedatum 17 december 1835, blad nr. 34
Overleden: Sjeuwke Pieters Hogema, op 16  december 1835, 79 jaar, vrouw Weduwe
 

Opmerking:
De grootouders van Susanna woonden te Gaast  Letter G no. 32. De letter G zal wel met de G van  Gaast te maken hebben en no. 32 is het huis aan  de Zeedijk, nu nummer 5 waar  Anke de Boer  woont.
Volgens het boek van Gaast hebben daar in  de 19e eeuw gewoond: Bauke Wiebes de Ring en  zijn vrouw Grietje Alies Bakker beide geboren in  1849 en hun kinderen: Marijke 1875,  Wiebe 1879,  Trijntje 1885 en Alle 1887.
In bovengenoemde  aktes overlijden de grootouders in 1826 en 1835.  Het is niet bekend wie er tussen 1835 en ±1873 (trouwjaar Bauke en Grietje?)  hebben gewoond. 


Huwelijk grootouders Johannes Pieters en Akke  Hielkes
Gaasterland, huwelijken 1756
Vermelding: Bevestiging huwelijk op 26 november  1756 in Bakhuizen 
Bruidegom: Joes Pieters (Johannes)     
Bruid: Akke Hilkes  (Hielkes)
 

Geboorte moeder Geertje:
Workum, dopen, doopjaar 1783 
Geboren in Workum
Gedoopt op 17 februari 1783 in Workum
Dopeling: Getje, dochter   
Vader: Durk Tomas  
Moeder: Sjoukje Pieters   
Meter: Aat Pieters
 

Geboorte vader Johannes: 
Gaasterland, dopen, doopjaar 1779
Geboren in Oudemirdum
Gedoopt op 28 augustus 1779 in Bakhuizen
Dopeling: Joannes   
Vader: Johannes Pieters  
Moeder: Akke Hielkes
  Opmerking: Akke en Johannes waren al  23 jaar getrouwd toen zoon Johannes nog werd geboren.

Huwelijk Johannes en Geertje, de ouders van  Susanna:
Wonseradeel, huwelijken 1806. 
Vermelding: Bevestiging huwelijk op 8 juni 1806 
Bruidegom: Joannes Joannis     
Bruid: Geertie Dirks
 

Overlijden moeder Geertje:
Overlijdensakte Wonseradeel, 1859
Aangiftedatum 1 september 1859, blad nr. 54
Overleden: Geertje Dirks Vallinga, op 1 september  1859, 76 jaar, vrouw
Gehuwd met Johannes Johannes Polder
 

Overlijden vader Johannes:
Overlijdensakte Wonseradeel, 1859
Aangiftedatum 14 december 1859, blad nr. 81  (suppl. nr. 1-7)
Overleden: Johannes Johannes Polder, op 12  december 1859, 80 jaar, man Weduwnaar
 


Kinderen van Johannes en Geertje: 

1) Wonseradeel, dopen, doopjaar 1807 Gedoopt op 9 mei 1807 in Makkum RK   Dopeling: Durk, zoon      Vader: Johannis Johannis Polder     Moeder: Geertje Durks Doopheffer: Pieter Durks 

Overlijdensakte Wonseradeel, 1890 Aangiftedatum 28 oktober 1890, akte nr. 193 Overleden: Dirk Polder, op 28 oktober 1890, 83  jaar, man. Ongehuwd 

2) Wonseradeel, dopen, doopjaar 1809 Gedoopt op 19 mei 1809 in Makkum RK   Dopeling: Robijn, zoon      Vader: Johannis Johannis     Moeder: Geertje Durks Doopheffer: Thomas Durks 

Overlijdensakte Wonseradeel, 1857 Aangiftedatum 13 augustus 1857, blad nr. 37 Overleden: Robijn Johannes Polder, op 12  augustus 1857, 48 jaar, man. Gehuwd 

3) Wonseradeel, dopen, doopjaar 1811 (uit  het kerkelijk archief) Geboren in Exmorra Gedoopt op 28 september 1811 in Makkum RK   Dopeling: Sjoukjen, dochter      Vader: Joannis Joannis     Moeder: Geertje Durks Doopheffer: Ollertje Durks 

3) Geboorteakte Wonseradeel, 1811 (uit het  burgerlijk archief) Aangiftedatum 30 september 1811, akte nr. 126 Sjieuwke Polder, dochter, geboren 28 september  1811  Vader: Johannes Johannes Polder Moeder: Geertje Dirks Opm.: Familienaam moeder niet vermeld in de akte,  maar later vermeld als "Vallinga" 

Overlijdensakte Wonseradeel, 1887 Aangiftedatum 12 december 1887, akte nr. 224 Overleden: Sieuwke Polder, op 9 december 1887,  75 jaar, vrouw. Ongehuwd 

4) Geboorteakte Wonseradeel (mairie  Tjerkwerd), 1813 Aangiftedatum 9 april 1813, akte nr. 15 Johannes Polder, zoon, geboren 3 april 1813  Vader: Johannes Johannes Polder Moeder: Geertje Durks Vallinga 

Overlijdensakte Wonseradeel (mairie Tjerkwerd),  1813 Aangiftedatum 30 april 1813, blad nr. 8 Overleden: Johannes Johannes Polder, op 25 april  1813,  3 weken, man 

5) Geboorteakte Wonseradeel (mairie  Tjerkwerd), 1814 Aangiftedatum 22 april 1814, akte nr. 17 Akke Polder, dochter, geboren 19 april 1814  Vader: Johannes Johannes Polder Moeder: Geertje Dirks Vallinga 

Jan Bernardus Koelmans, zoon van Bernardus Jans  Koelman en Beitske Jacobs (Hettinga). Hij is  gedoopt op een onbekende dag in november 1806  in Bakhuizen. Jan Bernardus is overleden op  woensdag 14 september 1853 in Wymbritseradeel,  46 jaar oud. Jan Bernardus trouwde op zaterdag 3  oktober 1835 in Wonseradeel met Akke Johannes  Polder, 21 jaar oud.  Notitie bij het huwelijk:  vermoedelijk 2e huwelijk. 

Huwelijksakte Wonseradeel, 1835 Bruidegom: Jan Bernardus Koelmans, oud 28 jaar,  geboren te Koudum, gemeente         Hemelumer Oldeferd     Vader: Bernardus Jans Koelmans    Moeder: Beitske Jacobs Hettinga     Bruid: Akke Johannes Polder, oud 21 jaar,  geboren te Gaast     Vader: Johannes Johannes Polder    Moeder: Geertje Dirks Vollinga     Datum: 3 oktober 1835, akte nr. 59   

Huwelijksakte Wymbritseradeel, 1855 Bruidegom: Sjoerd Taekes Hiemstra, oud 37 jaar,  geboren te Greonterp, gemeente Wonseradeel     Vader: Taeke Sjoerds Hiemstra    Moeder: Iefke Sybrens van der Meulen     Bruid: Akke Johannes Polder, oud 41 jaar,  geboren te Gaast, gemeente Wonseradeel     Vader: Johannes Johannes Polder    Moeder: Gertje Dirks Vallinga     Datum: 21 april 1855, akte nr. 8 

1855 Sneek, notaris C.J. Jorritsma Huwelijksvoorwaarden Betreft de gemeenschap van winst en verlies - Sjoerd Taekes Hiemstra te Gaast, Wonseradeel,  bruidegom - Akke Johannes Polder te Indijk, Wymbritseradeel,  bruid 

Akke Johannes is overleden op woensdag 7 juni  1899 in Bolsward,  85 jaar oud. 

6) Geboorteakte Wonseradeel (mairie  Tjerkwerd), 1815 Aangiftedatum 1 december 1815, akte nr. 56 Taedsche Polder, dochter, geboren 10 november  1815  Vader: Johannes Johannes Polder Moeder: Geertje Durks Vallinga 

Overlijdensakte Wonseradeel (mairie Tjerkwerd),  1815 Aangiftedatum 1 december 1815, blad nr. 10 Overleden: Taedsche Johannes Polder, op 27  november 1815, 17 dagen, vrouw 

7) Geboorteakte Wonseradeel, 1817 Aangiftedatum 4 februari 1817, akte nr. 29 Taetske Polder, dochter, geboren 2 februari 1817  Vader: Johannes Johannes Polder Moeder: Geertje Dirks Vallinga 

Overlijdensakte Bolsward, 1893 Aangiftedatum 20 april 1893, akte nr. 34 Overleden: Taetske Polder, op 18 april 1893, 76  jaar, vrouw     Vader: Johannes Polder    Moeder: niet genoemd Weduwe 

8) Geboorteakte Wonseradeel, 1820 Aangiftedatum 7 juni 1820, akte nr. 124 Johanneske Polder, dochter, geboren 5 juni 1820  Vader: Johannes Johannes Polder Moeder: Geertje Durks Vallinga 

Overlijdensakte Wymbritseradeel, 1862 Aangiftedatum 28 januari 1862, akte nr. 17 Overleden: Johanneske Johannes Polder, op 26  januari 1862, 41 jaar, vrouw. Gehuwd  

9) Geboorteakte Wonseradeel, 1822 Aangiftedatum 9 februari 1822, akte nr. 34 Johannes Polder, zoon, geboren 25 december  1821  Vader: Johannes Johannes Polder Moeder: Geertje Durks Vallinga Opm.: Akte alsnog ingeschreven door vonnis van  de rechtbank te Sneek  d.d. 7 februari 1822 

Overlijdensakte Wonseradeel, 1822 Aangiftedatum 12 mei 1822, blad nr. 25 Overleden: Johannes Johannes Polder, op 10 mei  1822, 19 weken, man 

10) Geboorteakte Wonseradeel, 1826 Aangiftedatum 9 juni 1826, akte nr. 145 Allertje Polder, dochter, geboren 7 juni 1826  Vader: Johannes Johannes Polder Moeder: Geertje Dirks Vallinga       

Overlijdensakte Wonseradeel, 1827 Aangiftedatum 1 mei 1827, blad nr. 74 Overleden: Allertje Johannes Polder, op 30 april  1827, 1 jaar, vrouw 


 

Boerderij van Johannes Johannes Polder bij Gaast
In de cirkel stond de boerderij van Johannes en Geertje en  daar zijn ook hun kinderen opgegroeid. 
Bij het kadaster wordt Johannes, Jan Jans Polder  genoemd.
Jochum Hoekstra kan zich nog  herinneren dat op deze plaats een schuur heeft  gestaan van ene De Witte. Na zijn overlijden  verhuisden zijn vrouw en kinderen naar Gaast.
De  boerderij zal dus eerder zijn afgebroken, misschien  wel na de aanleg van de kunstweg aan de  zuidkant van de Gaaster Vaart in 1927, deze weg  liep van Gaast naar Fiskersbuorren bij Parrega. Het  modderpad aan de noordkant van de Gaaster Vaart  was toen niet meer nodig om bij de boerderij of  landerijen te komen en de vaart ook niet, want men  kon nu met paard en wagen en eventueel auto langs de weg. 
In het boek van Gaast wordt de boerderij niet meer  genoemd. Wel weten we dat er aan de andere kant  van de Gaaster Vaart aan bovengenoemde  kunstweg een boerderij is gebouwd door B. de  Witte voor zijn zoon Meine de Witte. De boerderij is  nu van de familie Jellema en het adres is  Boerestreek 22. 
De laatste boerderij die wordt genoemd in het  Gaaster boek, aan de Noordkant van de Gaaster  Oud Vaart,  is Boerestreek 41 ‘Nijlân State’.  

Situatie t.o.v. de voormalige meren
Op een kadasterkaart uit de 19e eeuw zien we dat het  pad (reed op de kaart) aan de noordkant van de  Gaaster Vaart liep. Nijlânstate en de boerderij van  de Polders worden met een zwart vlekje  aangegeven. Over de Gaaster Oud Vaart is bij deze  boerderijen het woordje ‘zet’ geschreven. Het  betekent dat er een overgang was over deze vaart. 

Het Tonnezet, dichter bij  Gaast, is uitvoerig  beschreven in een ander artikel. 

Situatie van boerderij en landerijen rond 1830.
Kadastrale gegevens van de grond rond en bij  de  boerderij van Jan Jans Polder. De boerderij lag aan de noordkant  van de Gaaster Vaart, welke uitmondde in De Feite  Meer dat grenst aan De Parregaaster Meer. 
Kadastrale nummers van de sectie Gaast en de  weilanden welke van Johannes Polder waren, B356, 399, 400, 429, 430, 431, 513 en 514.
Buiten  dit gebied liggen nog meer landerijen van Jan Jans  Polder.
Boerderij en erf hebben de volgende nummers en bestemming:
515: Bosch als Weiland 290 m˛.     516: Singel als  Weiland 570 m˛.     517: Boomgaard 250 m˛.
518: Moestuin 500 m˛.   
519: Boomgaard 300 m˛.     
520: Huis en Erf 710 m˛.
521: Weidland 590 m˛.    
522. Reed als Weiland 1240 m˛. 
De nummers die niet worden genoemd zijn van  andere eigenaars. 

Vergelijken we de situatie van 1830 met de huidige dan zien we op de Google earth kaart veel overeenkomsten.

Susanna’s verblijf  in Makkum op ‘Lieuwkemastate’

Ze verbleef in een boerengezin op  ‘Lieuwkemastate’ in de Buren van Makkum. De  boerderij was eigendom van de familie Britzel en in  1815 wordt Sjouwke Siebes Homminga als huurder  genoemd, hij overleed in 1819 op 36 jarige leeftijd.  Zijn vrouw Antje Lieuwes Grondstra zette, samen  met haar ongehuwde broer Johannes Lieuwes  Grondstra de boerderij voort en later kwamen daar  nog haar beide zoons bij. Ze is in 1840 op 63 jarige  leeftijd overleden. 
 
                      
 
Bewoners van de boerderij bij de volkstelling in  1849-1850 aan de Buren zijn:
Johannes Lieuwes Grondstra, broer van de  overleden Antje, oud 78 jaar, boer en veeteler.
Siebe Sjouwkes Homminga, zoon geboren in 1811  in Wolsum, oud 38 jaar, boer.
Lieuwe Sjouwkes Homminga, zoon geboren in  1816 in Makkum, oud 33 jaar, boer.
Sjieuwke Johannes Polder, oud 37 jaar. Het kan  zijn dan Susanna hier tot 1840, toen de boerin  overleed, heeft gediend als ‘grutfaam’ en dat ze na  het vertrek van dochter Grietje, geboren in 1813,   als huishoudster is aangesteld. Grietje trouwde in  1841 met Haring Tjeerds Wagenaar en zal toen het  huis hebben verlaten. 
Trijntje Sippes Bruinsma, oud 17 jaar en geboren in  Dedgum, was de dienstmeid. De boerderij aan het latere Buren 2 was van een  bijzonder type, kop en romp,  en is in 1959  gesloopt. 

Lieuwe is niet oud geworden. Hij is overleden in  1856 op 39 jarige leeftijd. Ook zijn broer Siebe is  niet oud geworden, overleden op 27 januari 1866,  55 jaar. Op 10 maart 1866 is  Johannes Lieuwes  Grondstra op 95 jarige leeftijd overleden. Ze  waren  alle drie ongehuwd. Dus aan het zorgen voor de  huishouding kwam in 1966 voor Susanna een  eind. Ze was toen volgens haar geboorteakte 55  jaar. Hoogstwaarschijnlijk heeft ze als huishoudster  een inkomen gehad, want in 1866 heeft ze een  huis aan de Laan (Ds Touwenlaan) gekocht voor 1500  gulden. Haar broer Durk had hier in 1964 een  dubbel huis gekocht voor 1250 gulden.  Susanna is vanaf 1966 tot aan haar overlijden vaak  bij een notaris geweest om e.e.a. vast te leggen.  Het is of voor eigen gebruik of om te speculeren,  maar dat is niet bekend. 


Susanna handelde in geld en goederen (roerend en onroerend) 
     
Vooraf enige uitleg over gebruikte begrippen:
Royement = aflossing hypothecaire geldlening. De  inschrijving wordt dan doorgehaald bij het kadaster.
Gerede betaling = Formeel aanbod tot contante  betaling door de schuldeiser. 

Een opsomming van contacten met een notaris en daaruit voortvloeiende aktes van zowel Susanna als haar familie:

1860 Workum, notaris J.C. Mann Boelgoed   -Johannes Polder, erflater; in leven woonachtig te  Gaast Betreft de verkoop van vee en  boerengereedschappen opbrengst fl. 6271 - Idse Johannes Verwer te Makkum, verkoper  (notaris te Makkum) 

1860 Workum, notaris J.C. Mann Obligatie Betreft een kapitaal van fl. 2700 - Sjieuwke Johannes Polder te Makkum,  schuldeiser 

1864 Makkum, notaris I. J. Verwer Koopakte. Betreft de verkoop van een dubbele  woning te Makkum, koopsom fl. 1250. Simon  Kuiper te Makkum, verkoper. Durk Johannes  Polder te Gaast, koper 

1864 Makkum, notaris I. J. Verwer Royement, akte niet aanwezig.    Sjieuwke  Johannes Polder te Makkum  

1866 Makkum, notaris I. J. Verwer Gemeente: Wonseradeel Koopakte. Betreft de verkoop van een burgerhuis  en stalling te Makkum, koopsom fl. 1500 - Ulbe Klazes Noordenbos te Makkum, verkoper - Sieuwke Johannes Polder te Makkum, koper 

1866 Bolsward, notaris F. W. C. Ledeboer Hypotheek. Sjuwke Johannes Polder te Makkum;  ook wel Sjoeke of Susanna genaamd 

1867 Makkum, notaris F. W. C. Ledeboer Boelgoed. Sjuwke Johannes Polder te Makkum,  verkoper 

1867 Bolsward, notaris I. J. Verwer Royement, akte niet aanwezig - Sjieuwke Johannes Polder te Makkum 

1869 Makkum, notaris F. W. C. Ledeboer Aanbod van gerede betaling, akte niet aanwezig - Sjoeke Johannes Polder te Makkum 

1873 Workum, notaris K. Tjebbes Testament van Sjuwke Johannes Polder te  Makkum; ook wel genaamd Suzanna Johannes  Polder 

1874 Makkum, notaris C. C. Ledeboer Gemeente: Wonseradeel Provisionele en finale  toewijzing Betreft de verkoop van enige huizen te Makkum - Sjieuwke Polder te Makkum is er één van. 

1875 Bolsward, notaris I. J. Verwer Koopakte Betreft de verkoop van een huis te  Makkum, koopsom fl. 715 - Reinder Zwolsman te Makkum, verkoper - Sjoeke Johannes Polder te Makkum, koper 

1880 Bolsward, notaris Nicolaas L. J. Bruinsma Boedelscheiding - Sjoeke Johannes Polder te Makkum 

1882 Makkum, notaris C. C. Ledeboer Betreft de koop van een perceel bouwland te  Gaast, koopsom fl. 601 - Sjieuwke Polder te Makkum, koper 


Susanna en haar familie in Makkum.
Broer Dirk koopt in 1864 een  dubbele woning in  Makkum aan de (Kromme)  Laan, nu  nr. 18 en 20 en woonde daar in 1865 met in het huis ernaast  zijn zuster Taetske, die weduwe was.  Zie bij de  koopakten van  bovenstaande opsomming van  akten.  

Susanna woont ook aan de (Kromme)  Laan,  tegenwoordig  Ds  L. Touwenlaan 16. In de  koopakte spreekt men over het  Kadasternummer  Sectie A nummer 1434.  

Hieronder een gedeelte van deze koopakte: 

Voor ons Idse Johannes Verwer Notaris residerende te Makkum in het derde Arrondissement der Provincie Friesland en na te noemen getuigen zijn gecompareerd:

Ulbe Klazes Noordenbos koopman te Makkum verkooper ter eene- en

Sieuwke Johannes Polder boerin te Makkum koopersche ter andere zijde.

Dewelke verklaarden met elkander te hebben aangegaan navolgend koopcontract waarbij de eerstgenoemde in koop en waren in eigendom afstaat en de laatstgemelde als zoodanig aanneemt.

Eene Burgerhuizinge met daarin verbonden Stalling benevens erf en grond aanwezig is, staande en gelegen aan de Laan te Makkum ten kadaster dier Gemeente bekend in Sectie A nummer 1434 met twee roeden acht en vijftig ellen, vrij van floreen en grondpacht; bevoorrecht met reed en drift over het daarachter gelegen perceel Greidland van den Heer Marten Kingma Hylkezoon (de bleek genaamd).


       Ds. L. Touwenlaan nummer 16, links op ingekleurde foto en        het huis dat tegenwoordig nummer 16 is.

Tot slot
Susanna overlijdt, ongehuwd, op 12 december  1887 in Makkum en heeft  in 1873 haar testament  opgemaakt  bij notaris Tjebbes te Workum. Ze wil  begraven worden in Gaast en zal daarvoor de  nodige gelden hebben gereserveerd, zodat we nu nog haar  grafsteen kunnen bekijken. Een vrouw zonder  nageslacht maar toch wel met een bewogen leven.  De tekst op de grafsteen is dan wel niet geheel  juist, maar we hebben door dit artikel kennis  kunnen maken met een voor velen onbekende  vrouw, die in Gaast is opgegroeid en daar ook begraven wilde worden. 

Hulpbronnen:
1
. De familie Polder is in goede handen bij Roeland Berkemeijer op Geneanet en heeft daarover informatie verstrekt.
2. 'Ald Makkum' vertegenwoordigd door Otto Gielstra leverde gegevens en foto's over Susanna's verblijf in Makkum.
3. Tresoar gaf informatie over familieleden en akten van notarissen. 
4. HISGIS kun je altijd raadplegen voor informatie over het kadaster.
 

Index pagina

Vorige pagina

 

Histoarysk Wurkferbân Wűnseradiel