Auteur Theo Terpstra
Rond 1851 vestigt Anne Geerts Kalsbeek zich met zijn gezin te Wons. Op de Noorderlaan 7 oefent hij het beroep van kuiper uit. Na het overlijden van zijn vrouw hertrouwt Anne op 26 augustus 1875 met de 41-jarige weduwe Oetske Baars, naaister te Wons. Anne is dan 51 jaar oud. Oetske trekt met haar kinderen in bij Anne en zijn kinderen. Het wordt een stormachtig huwelijk.
Al binnen twee jaar zijn de huwelijksproblemen zo groot dat de kerkenraad van Wons zich ermee bezig houdt. Op 21 juni 1877 wijdt zij er zelfs een speciale vergadering aan. De predikant vertelt in die vergadering “dat hij samen met ouderling Tilstra een huisbezoek aan de echtelieden heeft gebracht. Tijdens dat bezoek heeft Anne Kalsbeek verzocht om met zijn huisvrouw gecensureerd 1 te worden vanwege onenig huwelijksleven, waarvan hij zijn vrouw de schuld gaf. De predikant betuigde hierover zijn leedwezen, en wel te meer omdat hij meende dat hun verhouding de laatste tijd verbeterd was door zijn persoonlijke vriendschappelijke bemoeienis en omdat zijn vrouw de vrouw van Kalsbeek in de vrouwenvereniging had opgenomen. Hij had de echtelieden vermaand om elkander te vertrouwen, daar naar zijn mening wantrouwen de enig blijvende oorzaak van deze treurige toestand was. Daarop verklaarde de huisvrouw van Kalsbeek dat zij haar man niet kon vertrouwen daar hij reeds voor hun huwelijk pogingen van oneerbare aard op haar had aangewend. Bovendien zouden er nog andere vrouwen in de gemeente zijn die iets dergelijks van haar man hadden ondervonden. Kalsbeek verklaarde daarop dat zijn vrouw loog en dat haar overleden man hij bij zijn leven had betuigd dat van de 5 kinderen die zij tijdens hun huwelijk bij hem had het van 4 niet zeker was of die wel van hem waren. Een paar dagen later sprak de predikant weer met Kalsbeek en waarschuwde hem dat de publieke opinie tegen hem was.”
Tijdens de vergadering van 21 juni constateert men, dat er sindsdien niets ten goede is gebleken; integendeel, op zekere morgen was de vrouw van Kalsbeek met bebloede handen bij de pastorie gekomen ten gevolge van door haar man toegebrachte slagen. Beiden wordt voor onbepaalde tijd de toegang tot het Heilig Avondmaal ontzegd.
Op 18 januari 1882 plaatst Anne Kalsbeek te Wons een advertentie in de Leeuwarder Courant waarin hij ieder waarschuwt niets aan zijn vrouw Oetske Baars te lenen of te borgen, daar door hem niets zal worden betaald.
Op 27 januari 1882 verschijnt in dezelfde krant een advertentie met de volgende tekst: ‘Ondergeteekenden verklaren, dat Oetske Baars, Vrouw van A. Kalsbeek, door de Advertentie van 18 Jan. j.l. zeer beleedigd is, en tarten den Ondergeteekenden dier Advertentie met bewijzen het tegendeel te staven. Wons, den 23 Jan. 1882. A.R. Weerstra, J. Kuipers, Botje Foekema, Fokke Dokkum, S. Postma, G. Politiek, R. Politiek.’
In mei 1882 verlaat Oetske met haar kinderen haar man en trekt bij Ulbe Baukes Tijmstra in, die op Oude Schoolpad 16 in Wons woont.
Op 22 augustus 1882, er is dan net een nieuwe predikant aangetreden, meldt deze dat het gecensureerd lid Anne G. Kalsbeek hem heeft verzocht om ontslagen te worden van zijn op 21 juni 1877 vrijwillig aangevraagde censuur, aangezien hij die als hoofd des huizes had aangevraagd. Hij leeft inmiddels gescheiden van zijn vrouw. De kerkeraad besluit dat dit slechts kan indien zij weer gezamenlijk als christenman en –vrouw leven. 2
In oktober 1884 keert Oetske met haar kinderen weer terug bij Anne.
Daarna blijven ze heel lang bij elkaar. Toch loopt het raar af. Het Nieuwsblad van het Noorden van 7 november 1907 vermeldt dat een oud paartje te Wons, om en bij de 80 jaar en reeds meer dan 30 jaar gehuwd, het boeltje heeft gedeeld en van elkaar is gegaan. De man vertrok naar zijn familie, de vrouw naar de hare. Het gaat hier om Anne Geerts Kalsbeek en Oedske Baars. Anne verhuist op 23 november 1907 naar Zwolle (hij is dan 83 jaar oud) en Oetske op 2 december 1907 naar Beverwijk.
Voetnoten:
1 Waardoor hij niet langer mag deelnemen aan het Heilig Avonmaal in de kerk